“Ama ben ne hissediyorum, anlamıyorum ki…” cümlesi size tanıdık geliyorsa, işte bu durumun psikolojideki adı aleksitimi olabilir. Kelime kökeni Yunancadan gelir: a (yok), lexis (sözcük), thymos (duygu). Yani kelime anlamıyla “duygular için sözcük yokluğu.” Aleksitimi yaşayan kişiler duygularını tanımlamakta, adını koymakta ve ifade etmekte zorlanırlar. Yani sinirlendi mi, üzüldü mü, heyecanlandı mı… bunu fark etmekte […]
Hani bazen eskiden çok keyif aldığınız şeyler birden anlamını yitirir ya… En sevdiğiniz yemek artık iştah açmaz, kahkahalar boğazınıza takılır, hobileriniz “of, uğraşamam”a dönüşür… İşte bu hâlin psikolojideki adı anhedonidir. Anhedoni, kısaca zevk alamama halidir. Normalde keyif verecek bir etkinliğin artık aynı etkiyi yaratmamasıyla kendini gösterir. Kahve tiryakisinin kahvesinden, müzikseverin şarkısından, film tutkununun sinema salonundan […]
Psikanalitik terapilerde sık duyulan bir kavramdır direnç. Freud’a göre direnç, bilinçdışımızın “oraya girme, yasak bölge!” diye bariyer koymasıdır. Yani kişi bir konuyu konuşması gerekirken, tam o noktada konuyu değiştirmesi, unutması ya da geçiştirmesi… İşte bu, direncin sahneye çıkmasıdır. Direnç, aslında bilinçdışının güvenlik görevlisi gibidir. Bastırılmış anılar, travmalar veya rahatsız edici duygular kapının arkasında beklerken, direnç […]
Freud, kaygıyı basitçe “rahatsız edici duygu” olarak görmedi. Ona göre kaygı, bilinçdışından gelen bir uyarı zili gibiydi. Yani zihnimiz bize der ki: “Dikkat et, yaklaşmakta olan bir tehlike var!” İşte buna anksiyete sinyali denir. Anksiyete sinyali, bir nevi ruhsal erken uyarı sistemidir. Tıpkı arabanın gösterge panelinde beliren kırmızı ışık gibi… Motor ısındı mı? Yağ azaldı […]