Psikolojiye ilgi duyan ve bu konuda biraz bilgi sahibi olan herkes iyi bilir ki Freud, pek de eleştiriye açık birisi değildir. Kendi kuramına dair muhalif fikirlerden, özellikle de Freudyen bakış açısına uygun libido kavramının ve kişiliğin işlevinde odak nokta kabul ettiği cinsellik kavramının sorgulanmasından hiç memnun olmamıştır. Kuramını, kendi elde ettiği veriler ışığında yine kendisi […]
Aristoteles’in Poetica adlı eserinden alınmış bir kelime olan katarsis, bu eserde trajedinin seyirci üzerinde etkisini anlatmak için kullanılmıştır. Günümüzde “arınma” anlamında kullanılmaktadır. Psikoloji literatüründe ise dar anlamıyla duygusal boşalım anını ifade etmektedir. Katarsis kavramını kuru kuruya duygusal boşalım şeklinde ifade etmek, aslında pek doğru olmayacaktır. Şöyle ki her katarsis, bir duygusal boşalım içerir ancak her […]
Kateksis, en basit haliyle; “arzunun enerji halinde bir şeye yoğunlaşması” şeklinde tanımlanabilir. Burada enerjiden kastedilen, Freudyen bakış açısıyla libidodur. Yani kateksis, libidonun bir şeye yoğunlaşmasıdır. Örnek verecek olursak; birey aşık olduğunda libido, yoğun bir şekilde aşk objesine yani sevilen kişiye yönelecek ve günlük hayatta “gözü ondan başkasını görmemek” şeklinde kullanılan aşırı güçlü bir kateksis durumu […]
Bilinen anlamıyla dil sürçmesi; söylenmek istenen sözcüğün doğru telaffuzunun bilinmesine rağmen istemsizce eksik ya da yanlış söylenmesidir. Konuşma dilini en etkili kullananlarımız da dâhil olmak üzere hepimizin başına zaman zaman gelir dil sürçmeleri. Üzerlerinde de çok durmayız. Komik bir kelime ortaya çıktıysa gülüp geçeriz. Hatta çoğunlukla fark etmeyiz bile. Psikanalizin kurucusu Sigmund Freud, dil sürçmelerini […]
