Psikanalitik terapilerde sık duyulan bir kavramdır direnç. Freud’a göre direnç, bilinçdışımızın “oraya girme, yasak bölge!” diye bariyer koymasıdır. Yani kişi bir konuyu konuşması gerekirken, tam o noktada konuyu değiştirmesi, unutması ya da geçiştirmesi… İşte bu, direncin sahneye çıkmasıdır. Direnç, aslında bilinçdışının güvenlik görevlisi gibidir. Bastırılmış anılar, travmalar veya rahatsız edici duygular kapının arkasında beklerken, direnç […]
Freud, kaygıyı basitçe “rahatsız edici duygu” olarak görmedi. Ona göre kaygı, bilinçdışından gelen bir uyarı zili gibiydi. Yani zihnimiz bize der ki: “Dikkat et, yaklaşmakta olan bir tehlike var!” İşte buna anksiyete sinyali denir. Anksiyete sinyali, bir nevi ruhsal erken uyarı sistemidir. Tıpkı arabanın gösterge panelinde beliren kırmızı ışık gibi… Motor ısındı mı? Yağ azaldı […]
Çoğu kişi “libido” kelimesini duyduğunda aklına sadece cinsellik gelir. Freud’un bu kavramı ortaya atarken niyeti ise bundan çok daha genişti. Libido, insanın yaşam enerjisidir. Arzu, istek ve yönelimin ortak adı. Yani yalnızca “romantik” anlamda değil; öğrenmeye, üretmeye, keşfetmeye duyulan isteğin de yakıtı libidodur. Freud’a göre libido, Eros’un (yaşam dürtüsünün) enerji kaynağıdır. Bir başka deyişle, bizi […]
Freud, insanı anlamak için sadece karanlık tarafı (Thanatos) değil, aydınlık tarafı da açıklamak istemiştir. İşte o aydınlık tarafın adı Eros, yani yaşam dürtüsüdür. Basitçe ifade etmek gerekirse Eros, hayatta kalmamızı, üretmemizi, sevmemizi ve bağ kurmamızı sağlayan içsel enerjidir. Ama burada “yaşam” derken sadece nefes alıp vermek kastedilmez. Freud’a göre Eros; aşkı, dostluğu, aileyi, öğrenmeyi, üretmeyi […]