Patronunuz toplantıda size haksız yere çıkıştı. Siz de “Efendim öyle değil…” demek yerine susup eve geldiniz. Ve… kediniz masanın üstünde uyurken hafifçe “Hadi ordan!” diye ittirdiniz. İşte bu, yer değiştirmenin küçük bir sahnesi. Yani öfke, hayal kırıklığı veya başka yoğun duyguları, asıl kaynağına değil, daha güvenli veya ulaşılabilir bir hedefe yöneltme hâli. Günlük hayattan örnekler: […]
Sabah alarm çaldı, işe geç kalmak üzeresiniz: “Yok ya, daha erken.” Doktor “Tuz tüketimini azaltmalısınız” dedi: “Ama ben zaten tuz kullanmıyorum… yani fazla değil… yani az sayılır.” Kredili kartınız “Artık yeter!” diye bağırıyor: “Bu ay biraz sıkıştım, gelecek ay toparlarım.” Yadsıma, rahatsız edici, kaygı verici ya da tehditkâr bir gerçeği kabul etmeyip, sanki yokmuş gibi […]
Arkadaşınız yeni aldığı arabayla geldi, siz hâlâ toplu taşımadasınız: “Ben de hiçbir şey başaramıyorum.” Bir meslektaşınız terfi aldı, siz hâlâ aynı pozisyondasınız: “Demek ki yeterince iyi değilim.” Sosyal medyada biri Bali’de tatilde, siz işte bilgisayar başında: “Benim hayatım niye böyle sıradan?” Haksız karşılaştırma, kendimizi başkalarıyla ya da kendi geçmiş/gelecek versiyonlarımızla adil olmayan bir şekilde kıyaslama […]
Yolda giderken yağmur başladı, iç sesiniz: “Kesin ben şemsiye almadığım için yağdı.” Toplantıda patron suratsız → “Kesin ben yanlış bir şey söyledim.” Arkadaşınız sessiz → “Kesin bana bozuldu.” Kontrol yanılgısı, yaşanan olayların kontrolünü olduğundan fazla ya da az üstlenme eğilimidir. Yani zihnimiz bazen kendini “evrenin CEO’su” sanır, bazen de “hiçbir şeye gücü yetmeyen bir figüran” […]